بی اختیاری ادرار یکی از مشکلات شایع و رایجی است که بسیاری از خانم های میانسال آن را تجربه می‌کنند. این عارضه معمولا زمانی ایجاد می‌شود که مثانه، کنترل خود را از دست بدهد و فرد نتواند تخلیه ادرار خود را تحت کنترل بگیرد. این عارضه معمولا برای خانم ها بسیار سخت و دشوار است و عوارض ناخوشایندی را به همراه دارد زیرا به مرور با افزایش شدت، فعالیت های روزمره را مختل خواهد کرد. حال عارضه بی اختیای ادرار دارای انواع مختلفی می‌باشد که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم داشت و همچنین ساده ترین و قطعی ترین روش های درمانی را برای شما بازگو خواهیم کرد.
بی اختیاری ادرار چیست؟
طبق آمار های پزشکی، تعداد بی شماری از خانم های بالای ۴۵ سال از این عارضه رنج می‌برند و به دنبال سریع ترین روش درمانی هستند. در ابتدا باید این نکته را بدانید که مثانه تحت حمایت عضلاتی می‌باشد که اگر این عصلات به هر دلیلی با ضعف رو به رو شوند، بی اختیاری ادرار رخ می‌دهد. بسیاری از افراد تحت بی اختیاری ادرار تخلیه تمامی ادرار را مشاهده کنند اما برخی دیگر ممکن است بعد از این عارضه در حد یک نشت ادرار جزئی را تجربه کنند. در هر حال تفاوت چندانی با هم ندارند زیرا به تدریج همه انواع آن، شدت می‌یابند.
انواع بی اختیاری ادرار
بی اختیاری ادراری دارای انواع مختلفی هستند و امکان این مورد وجود دارد که همزمان به دو نوع از بی اختیاری دچار شده باشد.
بی اختیاری استرسی
گاهی فعالیت هایی عادی و معمولی نظیر سرفه کردن یا عطسه کردن، سبب فشار زیادی بر عضله اسفنکتر شده که در نهایت موجب آزاد شدن ادرار به طور غیر ارادی باشد. گاهی با شدت این فعالیت های معمولی به طور مکرر، نشت ادرار مشاهده می‌شود که نشانه خوبی نمی‌باشد.
بی اختیاری اضطراری
شاید برای شما هم پیش آمده باشد که دچار شور و اشتیاق ناگهانی شده باشید و در همان زمان نتوانید ادرار خود را در مثانه کنترل کنید و دچار نشت یا تخلیه آن شوید. در این صورت شما در هیچ حالتی نمی‌توانید تمرکز کنید و ادرار خود را کنترل کنید یا جلوی تخلیه شدن آن را بگیرید.
بی اختیاری سرریزی
گاهی افراد به هر دلیلی قادر به تخلیه ادرار به طور کامل نیستند و ممکن است در زمانی دیگر مقدار ادرار باقی مانده در مثانه شما، نشت پیدا کند.
دلایل بی اختیاری ادرار
عوامل متعددی در پیدایش این عارضه نقش خواهد داشت. حتی ابتلا به بی اختیاری ادرار زیر ۴۵ سالگی یعنی زیر دوره میانسالی، به دلایل مختلفی بستگی دارد که حتما باید توسط بهترین متخصص زنان شناخته و بهترین راه درمانی پیش گرفته شود.
- افزایش سن
- هیسترکتومی
- عفونت واژن
- چاقی بیش از حد
- کاهش استروژن
- پرولاپس های لگنی
- عفونت های ادراری
- یبوست های شدید و مزمن
- ضعف عضلات مثانه
- آسیب عضلات کف لگن
- زایمان های متعدد خصوصا زایمان طبیعی
- فعالیت های سنگین نظیر سرفه های سنگین و عطسه شدید و …
تشخیص بی اختیاری ادرار
یکی از روش های ابتدایی که برای تشخیص بی اختیاری ادرار مورد استفاده قرار می‌دهند، معاینات فیزیکی و فشار به شکم می‌باشد. در ادامه پزشک از روش های دیگر نیز استفاده می‌کند تا اگر این عارضه وجود دارد، اقدامات لازم درمانی را سریعا پیش بگیرند.
- آزمایش ادرار
- سونوگرافی
- تست استرس مثانه
- نوار عصبی مثانه
بعد از اینکه تشخیص داده شد فرد مبتلا به بی اختیاری ادرار می‌باشد، متخصص زنان معاینات بیشتری را در جهت اینکه متوجه شدت عارضه شود، انجام می‌دهد. در برخی شرایط اقدامات درمانی باید زیر نظر متخصص زنان و اورولوژی با همدیگر انجام شود.
درمان بی اختیاری ادرار در بانوان
دکتر ریحانه صباحی تعدادی از روش های درمانی موثر را برای شما ذکر کردند:
در صورتی که بی اختیاری ادرار فرد، شدت چندانی نداشته باشد و با عامل عفونت ایجاد شده باشد، با استفاده از دارو درمانی برای رفع آن اقدام می‌کنند.
در صورتی که بی اختیاری ادرار به دلایل بسیار مهم و خطرناک نظیر پرولاپس های لگنی ایجاد شده باشد و فشار زیادی به مثانه وارد شود، از دستگاه پساری برای فرد استفاده می‌کنند. البته گاهی فرد مستلزم این است که از روش جراحی استفاده کند اما اگر مایل به انجام جراحی نباشد، تا حدودی از پساری واژینال نتیجه مثبت خواهد گرفت.
امروزه روش های نوینی برای درمان بی اختیاری ادرار بکار گرفته می‌شود نظیر لیزر یا درمان بی اختیاری ادرار با آر اف. دستگاه آر اف فرکشنال برای درمان بی اختیاری ادرار سبب تقویت عضلات اطراف و خود مثانه می‌شود و دیواره مجری ادرار را بهبود می‌بخشد. این روش های پیشرفته، کلاژن سازی در این نواحی را تحریک می‌کنند. این روش های درمانی سرپایی و غیر تهاجمی هستند و فرد بعد از انجام تکنیک، نیازی به بستری ندارد و می‌تواند به فعالیت های روزمره خود ادامه دهد.
در کنار تمامی موارد درمانی ذکر شده برای بی اختیاری ادرار، می‌توانید از تمرینات کگل نیز استفاده نمایید تا عضلات واژن، سریعتر تقویت شوند. استحکام عضلات کف لگن موجب شده تا به مرور، بی اختیاری ادرار رفع گردد و همچنین در پی درمان با دستگاه لیزر یا آر اف، مواردی چون خشکی واژن و یا آتروفی این ناحیه نیز برطرف شود. بسیاری از خانم ها اظهار دارند که بعد از استفاده از این تکنیک ها، علاوه بر خشکی ناحیه تناسلی از مشکل سوزش واژن نیز رهایی پیدا کردند.
چرا در زمان بارداری بی اختیاری ادرار رخ می‌دهد؟
یکی از علل تاثیر گذار در پیدایش بی اختیاری ادرار در دوران بارداری، بیش از حد فعال بودن مثانه و افزایش وزن خانم ها و وارد شدن فشار بیشتر به عضلات کف لگن است. در این دوران، لوله کنترل ادرار، تحت تاثیر قرار خواهد گرفت و با ضعف رو به رو می‌شود.
میزان موفقیت بی اختیاری ادرار چند درصد است؟
درصد موفقیت برای درمان بی اختیاری ادرار، بیش از ۸۰ درصد می‌باشد. این آمار به طور دقیق مشخص نشده که برای چه نوع روش درمانی تهاجمی یا غیر تهاجمی می‌باشد.
