تقریبا تمامی خانم ها با یائسگی آشنایی نسبی دارند اما آیا میدانید که چه عواملی موجب یائسگی زودرس در افراد میشود؟ دوران یائسگی برای خانم ها بسیار حساس بوده و تغییرات شدیدی را در روند بیولوژیکی بدن فرد به همراه دارد. به طور معمول خانم ها در رده سنی ۴۸ الی ۵۲ سال دچار یائسگی میشوند. برای شناخت جزئیات علل موثر در پیدایش زودرس این مسئله و خطرات آن برای خانم ها تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
یائسگی زودرس چیست؟
همانطور که میدانید با افزایش سن تغییرات هورمونی شدیدی در بدن بانوان ایجاد میشود که به مرور زمان تخمدان، هورمون های تنظیم کننده قاعدگی کمتری تولید خواهند کرد. همانطور که میدانید تخمک گذاری با افزایش هورمون پروژسترون، کاهش مییابند. در نهایت بعد از این تغییرات هورمونی، توانایی باروری کاهش یافته و به مرور توقف عادت ماهانه نیز نمایان خواهد شد. حال اگر این روند قبل از ۴۲ سالگی برای فردی رخ دهد، یعنی وی به یائسگی زودرس دچار شده است.
عوامل موثر در یائسگی زودرس
- مصرف دخانیات
- اختلالت تیروئیدی
- نوشیدنی های الکلی
- انواع بیماری های خود ایمنی
- رژیم غذایی سخت برای لاغری
- بحران شدید عاطفی یا فشار های استرسی
- برخی شغل های مرتبط با آلاینده های شیمیایی
- داشتن سابقه ژنتیکی یائسگی زودرس در افراد خانواده
- بالا بودن وزن مفرط
- عدم کفایت اولیه تخمدان
- نارسایی غده های فوق کلیه
- جراحی های برداشتن رحم یا همان هیسترکتومی
- مواردی مانند شیمی درمانی یا پرتو درمانی در افرادی که دارای بیماری بدخیم هستند، در پیدایش یائسگی زودرس بسیار تاثیر گذار است.
علائم یائسگی زودرس
تقریبا میتوان ذکر کرد که علائم یائسگی زودرس مشابه با همان علامت هایی است، که بعد از یائسگی معمولی خانم ها مشاهده خواهند کرد. در ادامه برخی از این علائم را نام میبریم:
- خشکی پوست
- خشکی واژن
- بی میلی جنسی
- پریودی از دست رفته
- بی نظمی در عادت ماهانه
- تحریک پذیری مثانه و خارش
- اختلالات در میزان خواب فرد
- دوره های پریودی بیش از حد سبک
- احساس گر گرفتگی ناگهانی که ممکن است چندین بار در روز رخ دهد.
تمامی این علائم در اثر کاهش استروژن به وجود میآید که اگر خانمی قبل از ۴۲ سالگی این موارد را تجربه کند، باید حتما برای بررسی های بیشتر به بهترین متخصص زنان مراجعه نماید تا اقدامات لازم را پیش بگیرد.
تشخیص یائسگی زودرس چگونه است؟
بهترین متخصص زنان در اصفهان برای اینکه عملکرد صحیح تخمدان ها را مورد بررسی قرار دهد، از تست هورمون FSH با فاصله زمانی یک ماه استفاده میکند. FSH زمانی افزایش پیدا میکند که تولید استروژن در تخمدان ها کاهش یابد. اگر میزان FSH در خون بیش از ۴۰ میلی متر باشد، یائسگی برای فرد ایجاد میشود. یکی دیگر از راه های تشخیص یائسگی زودرس، اندازه گیری مزان استرادیول میباشد که در واقع در دسته استروژن قرار دارد. اگر میزان سطح استرادیول کمتر از ۳۰ باشد، یعنی فرد احتمالا به یائسگی زودرس دچار شده است.
آیا یائسگی زودرس درمان دارد؟
در واقع خانم هایی که به یائسگی زودررس دچار میشوند بیشتر از درمان باید به مدیریت آن بپردازند. به عنوان مثال خانم هایی که دچار ناباروری هستند نیز با احتمال بیشتری نسبت به سایر افراد، یائسگی زودرس را تجربه میکنند. دکتر زنان خوب در ابتدا تمامی شرایط فرد را بررسی و بعد از مشاهده نتیجه آزمایش خون، داروهای لازم درمانی را تجویز میکند تا در صورت امکان، زمان یائسگی را به تعویق بی اندازد.
کنترل وضعیت یائسگی زودرس به دلیل ایجاد این عارضه بستگی دارد و حتی دارو های مصرفی نیز برای افراد متفاوت میباشد. اگر خانم های باردار مبتلا به یائسگی زودرس تصمیمی برای بارداری ندارند، یکی از راه های درمانی زیر برای آن ها پیش گرفته میشود.
- هورمون درمانی برای فرد به مدت ۱۲ الی ۱۴ روز
- استفاده از قرص های ضد بارداری حاوی استروژن و پروژسترون که به عنوان قرص های دو فاز معروف هستند.
آیا یائسگی زودرس قابل برگشت است؟
خانم هایی که به این مشکل دچار شده اند باید حتما تحت نظر بهترین متخصص زنان در شهر خود قرار گیرند و منتظر عادت ماهانه مجدد نمانند. زیرا در این صورت ممکن است یائسگی زودرس به طور کامل ایجاد شده باشد و فرد از شرایط خود غافل شده باشد.
بارداری خانم های دچار به یائسگی زودرس
خانم هایی که دچار یائسگی زودرس هستند، برای اقدام جهت بارداری بهتر است از روش IVF استفاده کنند. تخمک های اهدایی بعد از باروری در داخل رحم خود فرد کاندید قرار میگیرد. در این زمان به فرد هورمون های استروژن و پروژسترون تزریق میگردد که بدن فرد بتواند بارداری را پشتیبانی نماید. استفاده از هر یک از این روش ها، احتمال بارداری را تا حدود ۵۰ درصد افزایش میدهد. خانم هایی که از این روش ها برای بارداری بعد از یائسگی زودرس استفاده نکنند، احتمال بارداریشان بسیار پایین است و حدود ۱۰ درصد میباشد. هورمون درمانی یکی از روش های بسیار موثر برای درمان یائسگی زودرس در بدن خانم ها میباشد و سن ابتلا به این موضوع را در افراد افزایش میدهد.
آیا هورمون درمانی بعد از یائسگی زودرس سبب سرطان نمیشود؟
هورمون درمانی یکی از تکنیک های درمانی بسیار مهم است که باید حتما توسط دکتر زنان خوب انجام شود تا هیچ عوارضی برای شخص به همراه نداشته باشد. اگر این روش به درستی انجام شود، مشکلی برای فرد ایجاد نمیکند. بسیاری از افراد برای استفاده از این روش درمانی، نگران ابتلا به سرطان هستند که باید ذکر کرد تجویز دارو در زمان استفاده از این روش هورمونی، بسیار مهم بوده و نباید به طور خودسرانه هر نوع دارویی را مصرف کرد. اگر تمامی موارد در این روند رعایت شود، این نوع درمان سبب بروز بیماری های خطرناک نظیر سرطان نخواهد شد.